کیسه صفرا عضوى کلابی شکل در زیر کبد و چسبیده به آن است،که مایع صفراوی مترشحه از کبد در فواصل بین خوردن غذادر ان انباشته و تغلیظ می شود.مایع صفراوى حاوى نمک و اسیدهاى صفراوی، کلسترول و بیلیروبین حاصل از تجزیه گویچه هایى قرمز است. اگر به هر دلیلى ترکیب مواد فوق که نسبت خاصى دارد به هم بخورد احتمال رسوب صفرا وتشکیل هسته اولیه سنگ کیسه صفرازیاد مى شود.سنگهاى صفراوى می توانند منشا کلسترولى(سفید)، بیلیروبینى(سیاه)ویا عفونى داشته باشند .میزان تشکیل سنگ در خانم هاى سفید پوست وچاق وچند زا شایع تر است .این سنگ ها در کسانی که تغییرات شدید وزن داشته وگرسنگى هاى طولانى داشته اند نیز شیوع بیشتری دارد.
سنگ هاى صفراوى ممکن است سال ها بدون علامت باشند. ولى در اکثر موارد مى توانند با انسداد مجارى صفراوى ، پانکراس و کیسه صفرا ، باعث خطرات جدى ومهلک شوند.درد شدید شکم ،تهوع واستفراغ ،زردى وتب ولرز، میتوانند علائم سنگ هاى صفراوى باشند.دردهاى ناشی از سنگ صفرا را قولنج صفراوى مى گویند. زیرا به صورت متناوب وبعد از خوردن غذاهاى چرب وپر پروتئین ایجاد مى شود.درد هاى ناشی از سنگ صفرا یکى از شکایات شایع بیماران است که در بسیارى از مواقع نادیده گرفته مى شود. این نادیده گرفتن وعدم توجه به علایم سنگ صفراوى بیشتر در مردان جوان ومیانسال دیده مى شود، بطوریکه سال ها ممکن است به اشتباه درمان هاى دارویی براى التهاب وزخم هاى ناشی از معده و دوازدهه بگیرند.
سونوگرافى، ساده ترین وکم خطرترین وتا حدودى ارزانترین راه تشخیص سنگهاى صفراوى است که در همه جادر دسترس بوده وبراى تمام بیماران وحتى خانم هاى باردار کاربرد دارد.سایر وسائل تشخیصى مثل سی تی اسکن وMRI به علت عوارض وهزینه بالا ، نقشی چندانى درتشخیص این سنگ ها ندارند.
تنها راه درمانِ قطعى ومطمئن سنگ هاى صفراى برداشتن کیسه صفرا همراه باسنگ هاى داخل ان است.بر خلاف تصور مردم وبعضا بعضى از پزشکان غیرجراح این سنگها هرچقدر ریزتر ومتعدد باشند خطرناکترند.این سنگها لازم نیست که حتما علامت دار شوند تا دست به کار جراحى شد بلکه تمام سنگهاى علامت دار وسنگ هاى خاموش که کوچک ومتعدد بوده ودرافراد میانسال وجوان دیده می شود نیاز به جراحى دارند تااز خطرات بالقوه وبعضا کشنده ناشى از عوارض این سنگها بتوان جلوگیرى کرد.
جراحى لاپاروسکوپى انتخاب اول درمان سنگ صفراوى وتنها علاج واقعى ان است. در دست جراحان زبر دست این عمل جراحى لاپاروسکوپى باعارضه بسیار کم وناچیزى همراه خواهد بود. بیمار به مدت بیست وچهار ساعت در بیمارستان بوده وسپس ترخیص میشود.باتوجه به مزایاى عمل لاپاروسکوپى بیماراز روز بعد از عمل مى تواند فعالیت هاى فیزیکى روزمره خود را شروع کند. در حال حاضر درمان هاى دارویی نقشى در درمان سنگ هاى صفراوى ندارد وبه بیماران توصیه مى شود . که به جاى درمان هاى ناموفق وزمانبر وپرهزینه دارویی که نتیجه اى عاید مریض نمى کنند،در اولین فرصت ممکن اقدام به عمل جراحى کیسه صفرانموده تا از مخاطرات جدى بعدى پیشگیرى شود.
